Dla pacjentów
Informacja dla osób pragnących podjąć terapię par / rodzin w Poradni Psychiatrii Dorosłych.
Zanim podejmiecie Państwo decyzję o podjęciu terapii w naszej poradni, zapoznajcie się z informacjami zawartymi w tym tekście. Przedstawiamy tu podstawowe informacje o zasadach i metodach pracy oraz o terapeutach tego ośrodka. Przeczytajcie Państwo ten tekst uważnie.
ZAPOZNANIE SIĘ Z INFORMACJAMI O DZIAŁALNOŚCI TERAPEUTYCZNEJ NASZEGO ZAKŁADU JEST WARUNKIEM KONIECZNYM DO PRZEPROWADZENIA PIERWSZEJ SESJI KONSULTACYJNEJ
Kto może korzystać z pomocy?
Rodzina lub para, która przeżywa kryzys, czy boryka się z trudnościami, z którymi sama nie może sobie poradzić może zgłosić się po pomoc.
Trudności rodziny mogą być związane z chorobą (psychiczną czy somatyczną) jednego z członków rodziny, ale także z kryzysem związanym ze zmianą etapu życia (np. „kryzys między rodzicami a nastolatkiem”, czy „kryzys opuszczanego gniazda”). Pomagamy też małżeństwom czy parom, które znalazły się w impasie. Udział w terapii rodzinnej czy terapii par jest decyzją dobrowolną i potrzebna jest współpraca wszystkich zainteresowanych. Nie wyklucza to osób, które nie są całkowicie przekonane i mają wątpliwości co do sensowności korzystania z terapii. Jednak pozytywne zmiany w rodzinie są wtedy możliwe, gdy istnieje zaangażowanie w pracę nad zmianą. Psychoterapia nie może nikogo zmienić wbrew jego woli.
Komu nie pomagamy w Poradni?
- Zasadniczo nie pracujemy indywidualnie z jedną osobą, tzn. spotykamy się z rodzinami lub parami. W szczególnych sytuacjach, w ramach pracy z rodziną możliwe są indywidualne spotkania lub spotkania z częścią rodziny, np. ojcem i córką, samymi dziećmi itp. Wiąże się to z konkretnymi problemami w rodzinie i jest wcześniej uzgadniane. Osoby, które wymagają indywidualnej pomocy (psychologicznej czy medycznej) są kierowane do innych ośrodków.
- Nie zajmujemy się problemem uzależnień i przemocą w rodzinie (zwłaszcza wtedy, gdy uzależnienie i przemoc trwają nadal).Problemy te wymagają specyficznych programów i procedur terapeutycznych, które w Poradni Terapii Rodzin nie są stosowane.
- Nie pomagamy osobom, które tej pomocy nie chcą. Nawet, jeśli jest to terapia zlecona przez sąd, decydujemy się ją podjąć tylko pod warunkiem zgody na nią wszystkich zainteresowanych.
Personel Poradni:
Kierownikiem zespołu jest dr hab. med. Mariusz Furgał.
Osoby prowadzące terapię to psychoterapeuci o wykształceniu psychiatrycznym lub psychologicznym.
W skład zespołu terapeutycznego wchodzą:
lek. Krzysztof Bańczyk
lekarz psychiatra, w trakcie całościowego szkolenia z zakresu psychoterapii
lek. Paulina Cofór- Pinkowska
lekarz psychiatra, psychoterapeutka
dr Karolina Dejko – Wańczyk
psycholog, psychoterapeutka
dr hab. med. Mariusz Furgał
specjalista psychiatra, certyfikowany psychoterapeuta Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, superwizor-aplikant Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
mgr Katarzyna Gdowska
psycholog kliniczny, certyfikowany psychoterapeuta Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, superwizor-aplikant Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
dr Bernadetta Janusz
psycholog kliniczny, certyfikowany psychoterapeuta i superwizor psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
mgr Milena Kansy
psycholog, psychoterapeutka
Mgr Izabela Janeczek -Siejka
Sekretariat Zakładu Terapii Rodzin i Psychosomatyki
Konsultacje zespołu prowadzi prof. dr hab. Barbara Józefik, psycholog, psychoterapeuta, superwizor psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz psychoterapeuta i superwizor psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Działalność usługowa a działalność dydaktyczna Poradni
Poradnia Terapii Rodzin jest związana z działalnością Zakładu Terapii Rodzin i Psychosomatyki, będącego częścią Katedry Psychiatrii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jako ośrodek akademicki, ZTRiP obok zadań usługowych związanych z leczeniem (w ramach Poradni Terapii Rodzin), prowadzi działalność naukową i dydaktyczną. Konsekwencją takich zadań jest obecność w naszym ośrodku osób szkolących się. Są to lekarze, psycholodzy, pielęgniarki lub studenci (rzadziej – przedstawiciele innych pokrewnych dziedzin związanych z leczeniem) odbywający rezydenturę lub staż w Katedrze Psychiatrii.
Osoby szkolące się uczestniczą w terapii biernie, obserwując terapię (zza szyby jednostronnej lub poprzez monitor w innym pomieszczeniu, do którego za pomocą kamer przekazywany jest obraz). Osoby te uczestniczą w leczeniu w charakterze obserwatorów, czasami konsultantów procesu terapii i są zobowiązane do przestrzegania zasady poufności. Ich udział nie zaburza procesu terapii, a jest czynnikiem wspomagającym. Tym niemniej, zdajemy sobie sprawę, że okoliczność ta może na początku terapii stanowić dyskomfort dla osób korzystających z terapii.
Zasada poufności w terapii i tajemnicy zawodowej
Wszystkie spotkania terapeutyczne są nagrywane. Nagrania nie stanowią dokumentacji medycznej jako takiej, są zapisem roboczym, jednocześnie wraz ze wszystkimi informacjami udzielonymi przez Pacjentów w procesie terapii, w jakiejkolwiek formie – ustnej, pisemnej czy innej – mają charakter ściśle poufny. Zasady etyki lekarskiej oraz odpowiednie ustawy zobowiązują nas do przestrzegania tajemnicy lekarskiej, co oznacza, że owa dokumentacja nie może być ujawniana czy rozpowszechniana w żaden sposób, chyba, że wyrażą na to zgodę wszystkie osoby, których te informacje dotyczą.
Ewentualna zgoda na udostępnienie zapisu wideo dla celów dydaktycznych jest w pełni dobrowolna (a więc brak zgody nie pociąga za sobą żadnych negatywnych następstw, co do ilości i jakości usług). Ewentualne wyrażenie zgody jest ważne, jeśli jest udokumentowane na piśmie, jest sprecyzowane (tzn. wobec jakich osób czy instytucji, w jakim czasie i jakich informacji dotyczy). Wyrażenie zgody można w każdym momencie terapii lub po terapii wycofać, bez jakiegokolwiek uzasadnienia.
Do przestrzegania tajemnicy lekarskiej zobowiązane są wszystkie osoby, które w jakikolwiek sposób zetkną się z dokumentacją prowadzonej terapii, niezależnie od zawodu, tzn. wszyscy terapeuci, tzw. superwizorzy terapii (czyli osoby konsultujące terapię), osoby szkolące się oraz pracownicy administracyjni. Podstawowym prawem Państwa jako klientów PTR jest oczekiwanie, że terapia jest poufna. Wszystko, co jest powiedziane i zapisane w terapii jest prawnie chronione. Terapeuci w swoim postępowaniu mają także obowiązek kierować się kodeksem etycznym psychoterapeuty. Zarówno regulacje prawne jak i kodeks etyczny psychoterapeutów chronią tajemnicę terapii, niemniej zasada poufności może być zawieszona, gdy z jej zachowania wynika dla kogoś poważne zagrożenie.
Superwizja terapii
Zespół Poradni Terapii Rodzin regularnie korzysta z superwizji. Oznacza to, że prowadzone terapie są poddawane refleksji i ocenie pod względem skuteczności i poprawności metody. Superwizję zespołową prowadzi kwalifikowany pracownik Katedry Psychiatrii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Niezależnie od comiesięcznej superwizji, każdy z członków zespołu jest zobowiązany do korzystania w razie potrzeby z indywidualnych superwizji. Superwizja, czyli omawianie problemów terapeutów w związku z pracą z rodziną, objęta jest, podobnie jak terapia, zasadą poufności.
Zanim rozpoczniecie Państwo terapię zaprosimy Was na:
konsultację z lekarzem psychiatrą (skierowanie do terapii rodzin lub terapii par jest obligatoryjne w naszym ośrodku dla osób, które ze względu na występowanie zaburzeń psychicznych mają prawo do refundacji terapii przez NFZ)
a także na konsultację wstępną Termin konsultacji uzgadniany jest wcześniej telefonicznie. Obowiązuje kolejność zgłoszeń, tzn. termin uzależniony jest od ilości zgłoszeń.
Celem konsultacji wstępnej jest zapoznanie się z problemami, jakie skłaniają rodzinę do szukania pomocy. Z punktu widzenia terapeutów prowadzących konsultację szczególnie istotne jest poznanie opinii wszystkich osób uczestniczących w spotkaniu, nawet jeśli są to opinie całkowicie ze sobą sprzeczne. Pozwala to lepiej zrozumieć sytuację rodzinną oraz uzgodnić realistyczne cele terapii. Cele te są uzgadniane z członkami rodziny uczestniczącymi w konsultacji.
Konsultacja prowadzona jest zazwyczaj przez jednego, rzadziej przez dwóch pracowników PTR. W tym drugim przypadku albo oboje terapeutów spotyka się z Państwem jednocześnie, bądź jeden bezpośrednio uczestniczy w spotkaniu, drugi pośrednio, obserwując spotkanie za szybą lub poprzez kamerę. W spotkaniu uczestniczą również osoby aktualnie odbywające staż w PTR..
Konsultacja trwa ok. 1 godziny. Po tym czasie terapeuta, który rozmawiał z Państwem spotyka się z osobami, które przysłuchiwały się konsultacji, by odebrać od nich refleksje, jakie pojawiły im się w trakcie przysłuchiwania się spotkaniu. Trwa to ok. 15 minut, po czy terapeuta wraca do rodziny, przekazuje refleksje i omawia z nią propozycje rozpoczęcia terapii lub decyzję o niepodjęciu terapii. Negocjowane też są terminy i przebieg planowanej terapii.
W trakcie konsultacji możemy poprosić Państwa o wyrażenie zgody na udostępnienie dokumentacji dla potrzeb dydaktycznych, np. na kursach szkoleniowych z zakresu terapii rodzin prowadzonych przez pracowników Poradni Terapii Rodzin. Brak zgody na wykorzystanie dokumentacji na tę formę dydaktyczną nie jest – jak to już wyżej zaznaczyliśmy – przeszkodą dla prowadzenia terapii. Zgoda ta może być negocjowana i dotyczyć np. jednego, konkretnego spotkania, a także może być wycofana w każdym momencie.
Czas trwania terapii
Czas trwania terapii i częstotliwość spotkań zależą od problemów zgłoszonych w terapii oraz od wynegocjowanych wspólnie z rodziną celów.
Na ogół spotkania odbywają się co 2-3 tygodnie; w miarę postępu terapii ich częstotliwość może się zmniejszyć. Zwykle terapia trwa około dziesięciu spotkań, lecz czas ten jest dopasowywany do potrzeb i negocjowany w trakcie trwania terapii. Decyzja o zakończeniu terapii podejmowana jest wspólnie przez rodzinę i terapeutę/terapeutów z nią pracujących.
Uczestnictwo poszczególnych członków rodziny w terapii
W zależności od problemów, wyznaczonych celów i sposobów pracy na spotkania mogą być zapraszani różni członkowie rodzin w różnych konstelacjach. Na przykład, czasami mogą to być osobne sesje dla rodziców, osobne dla dzieci lub inne warianty w zależności od potrzeb. Organizowanie takich spotkań jest również uzgadniane z poszczególnymi osobami w rodzinie. Jak wspomniano, w spotkaniach rodzinnych na ogół uczestniczą także dzieci chyba, że poruszane sprawy dotyczą ściśle relacji małżeńskiej.
Zasady finansowania:
- Terapia w ramach NFZ:
Dla osób leczących się lub diagnozowanych psychiatrycznie:
Terapia jest w pełni realizowana w ramach kontraktu Szpitala Uniwersyteckiego z Narodowym Funduszem Zdrowia, co oznacza, że koszty terapii pokrywane są ze składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Przy pierwszym spotkaniu konsultacyjnym, a także podczas każdej następnej wizyty wszyscy członkowie rodziny proszeni będą o okazanie dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie zdrowotne.
- Terapia płatna (aktualnie nie realizowana w Poradni ):
Dla małżeństw, rodzin lub par, w których żadna z osób nie korzysta z pomocy lekarza psychiatry lub psychologa, terapia jest płatna.
Koszt jednej konsultacji (pierwsza i kolejne) wynosi 250 zł. Płatne przed wizytą w Kasie Szpitala Uniwersyteckiego, ul. Kopernika 36
lub na konto Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie:
1. Kod SWIFT: GOSKPLPW
2. Numer IBAN – PL85113011500012114386200006
3. Rachunek bieżący – Bank Gospodarstwa Krajowego numer :
85 1130 1150 0012 1143 8620 0006
z dopiskiem: „ konsultacja małżeńska”
Przed konsultacją każdorazowo prosimy o okazanie dowodu wpłaty.
Metody i techniki pracy
Terapia w ZTRiP jest w zasadniczym stopniu oparta o teorię i tzw. myślenie systemowe. Oznacza to, że problemy, z jakimi zgłasza się do terapii rodzina będą rozpatrywane jako problemy całego „systemu rodzinnego”, z perspektywy interakcyjnej, tzn. jak dany problem wpływa na relacje pomiędzy poszczególnymi osobami w rodzinie i co można zrobić, by go rozwiązać lub zminimalizować.
Jeśli w trakcie terapii pojawią się problemy, które wymagają jeszcze innego podejścia, (np. objawy depresyjne u jednego z członków rodziny wymagające leczenia farmakologicznego), wskazane zostaną ośrodki czy osoby, do których należy się zgłosić w tej sprawie po pomoc. W zależności od specyfiki tego konkretnego problemu terapia rodzinna będzie dalej prowadzona lub nie.
Podejście systemowe oznacza też różne sposoby i techniki pracy, np. takie jak analiza problemu w świetle tradycji rodzinnych, formułowanie zadań dla członków rodziny celem poprawy funkcjonowania, próbowanie nowych sposobów rozumienia się i porozumiewania się w rodzinie. Wybór podejścia czy techniki terapii będzie zależał od konkretnych potrzeb, konkretnej rodziny.
Trudności napotykane w trakcie terapii
W trakcie terapii rodzinnej (podobnie jak w przypadku terapii indywidualnej) może u uczestników wystąpić poczucie braku pozytywnych efektów czy wręcz pogorszenia. Towarzyszyć temu mogą uczucia niepokoju, smutku czy bezradności. Uczucia te mogą być przejściowe i – paradoksalnie – wynikać z postępów w terapii. Praca terapeutyczna wywołująca zmiany jest często okupiona wysiłkiem i negatywnymi uczuciami, ale jest to sytuacja przejściowa. Zachęcamy Państwa do dzielenia się tymi uczuciami w trakcie spotkań terapeutycznych, by mogły być one rozpoznane, omówione i właściwie zrozumiane.
Istnieje też pewne niebezpieczeństwo związane z pracą nad relacjami, szczególnie partnerskimi czy małżeńskimi. Jakkolwiek deklarowanym celem terapii może być poprawa i utrzymanie relacji, to wraz z pogłębieniem własnej świadomości i pełniejszym wyrażaniem własnych potrzeb partnerów może dojść do konfrontacji ujawniającej taką wzajemną sprzeczność potrzeb obu partnerów, która utrudnia dalsze trwanie w związku lub czyni go wręcz niemożliwym. Partnerzy podejmujący pracę nad swoim związkiem powinni być świadomi istnienia takiego zagrożenia. Dotyczy to szczególnie tych sytuacji, gdy problemy pary trwają bardzo długo, a ich relacja jest w stanie rozpadu czy w fazie destrukcyjnych konfliktów.
Poufność
Podstawowym prawem Państwa jako klientów PTR jest oczekiwanie, że terapia jest poufna. Wszystko, co jest powiedziane i zapisane w terapii (na papierze czy płycie dvd) jest prawnie chronione (ustawa o ochronie danych osobistych). Terapeuci w swoim postępowaniu mają także obowiązek kierować się kodeksem etycznym psychoterapeuty. W sytuacji podjęcia przez Państwa decyzji o rozwodzie lub też wszczęcia innego postępowania sądowego (w sprawie opieki nad dziećmi, itp.), terapeuci PTR nie podejmują się występowania w charakterze świadka, są bowiem zobowiązani tajemnicą lekarską.
Ponadto jako uczestnicy terapii w ZTRiP macie Państwo prawo
… pytać o wszystko w każdym momencie terapii, jeśli pojawi się niejasność co do jej przebiegu czy stosowanych procedur;
… wyrażać swoje zdanie czy opinie – także krytyczne – na temat terapii;
… aktywnie angażować się w formułowanie celów oraz współpracę w ich osiąganiu;
… w razie przekonania o nieskuteczności naszej pomocy, zakończyć terapię w każdym momencie i oczekiwać, że wskażemy inny ośrodek świadczący podobne usługi;
… pytać o alternatywne sposoby pracy osiągania celów sformułowanych w terapii;
Zgłoszenia
Zgłoszenia osób zainteresowanych terapią przyjmujemy osobiście lub telefonicznie pod numerem: 012 424 87 50 w godzinach: 11.00 – 14.00 codziennie, oprócz wtorków.
